Puasa 'Anak Kost'

Tetela waktu teh kacida nyerelekna. Asa kakara cikeneh puasa, nyaho-nyaho geus nincak deui bulan puasa.

Mimiti diajar puasa teh umur lima taun. Tapi kitu we puasa sapotong atawa puasa ayakan cenah. Mun kuat nya tepi ka wanci bedug lohor, ari teu kuat mah jam salapan ge geus buka. Nincak umur genep taun, puasa tepi ka magrib, cacap sabulan. Euweuh nu maksa, karep sorangan we.

Ritual puasa ti baheula tepi ka ayeuna sarua, kitu-kitu keneh. Nu ganti-ganti teh paling-paling suasana jeung sikep dina nyanghareupan atawa ngajalankeun puasa.

Keur budak mah biasana sagala diajangkeun keur buka puasa. Permen, amis-amis geus dibeuli ti isuk keneh jang ngabatalan. Geus gede mah teu kitu. Saayana bae. Katambah-tambah pan loba kagiatan, jadi teu malulu mikiran beuteung nu pupurilitan. Kabangbrangkeun.

Puasa di imah kolot mah pangeunah-ngeunahna. Teu kudu mikiran dahareun jang buka atawa saur. Tinggal am, tinggal ngahuap. Hal ieu beda jeung waktu puasa di imah batur atawa di tempat kos. Sagala kudu ku sorangan, minimal kudu ngincig ka warung ngadon dahar, atawa meuli dibungkus, didahar di tempat kos.

Kacipta keneh taun 90-an kudu puasa di lembur batur. Daek teu daek, da kumaha deui atuh. Jaman nganjrek di daerah Dipati Ukur, saur jeung buka biasana di kantin Cemara, mun teu salah di daerah Haurmekar. Ayeuna mah geus euweuh jigana, kagusur ku proyek Monumen Perjuangan Jabar. Dahareunana beresih jeung murah, cocok keur pesak mahasiswa. Nu rada ripuh teh ari usum saur. Ku sabab waktuna samporet, rek dahar atawa meuli sangu teh biasana sok ngantay atawa ngantri. Kacipta pan, jam 3 janari ngantay bari nanggeuy piring kosong. Persis jiga tahanan ngantri ransum :-)

Mun hoream ngantri janari, biasana sok milih cara praktis. Meuli sangu jang saur bari sakalian buka (wanci magrib atawa isya). Dibungkus, jadi engke janari tinggal dahar. Geus tara ngurus dihunat-haneutkeun sagala, nu penting aya ganjel peujit.

Dahar di kantin Cemara teh biasana mun awal bulan tepi ka tengah bulan. Katompernakeun mah biasana pindah ka warung sangu Bu Tunduh. Alesanana murni soal 'kebijakan anggaran', soalna dahar di dinya mah leuwih murah deui. Najan teu pati beresih, ah peureum we. Dahareunana mah ngeunah da. Di dieu biasana pinuh ku nu dahar ti rupa-rupa kalangan. Mahasiswa, PNS, nepi ka tukang beca. Bari dahar, bisa bari ngadengekeun nu ngarobrol. Rupa-rupa, ma'lum nu ngarobrolna multikultur, multietnis, multiprofesi.

Pindah ka Jatinangor nyakitu keneh. Sami mawon. Saur atawa buka angger kudu motekar sorangan. Harita mah Jatinangor can rame jiga ayeuna. Masih keneh asa di lembur, teu baribin. Dahar biasana di kantin Munggaran, teu jauh ti gerbang kampus. Harita warung sangu kakara eta-etana. Jadi najan rada jauh ti tempat kos, nya wayahna we dilakonan, leumpang heula rada jauh mun hayang dahar teh.

Sok sedih sakapeung mah, mun kabeneran nyorangan dahar di tempat kos. Pangpangna lamun ngabayangkeun batur nu bisa buka atawa saur bareng jeung kulawargana. Tapi tamaha, pan hayang nyuprih elmu, hayang pinter. Alhamdulillah, najan sagala samporet, soal pangarti mah teu poos-poos teuing. Teu jadi dedekna mun dina cikopi mah, sok sanajan prestasi akademis memang teu bisa jadi andelan pikeun pikahareupeun. Ngaranna ge hirup di Indonesia, nagara ajaib :-)

Wilujeng saum.

Aos seratan sagemblengna...

Ebook Gratis: Tamba Sare Sore-Sore

Sok inget jaman keur budak, mun beres ngapalkeun (mun keur purun eta ge..) biasana sok maca buku bari nungguan jam satengah salapan, waktuna sare. Sabenerna lain pedah kutu buku, tapi ku sabab euweuh deui hiburan. Ma'lum cicing di kampung, can aya listrik. Lian ti maca, paling-paling bari ngadengekeun radio. Tapi eta oge mun kabeneran aya lagu-lagu atawa sandiwara sunda "Di Pasisian" ti RRI Bandung. Mun teu kitu neangan siaran radio luar negeri. BBC, Radio Australia, Korea, Cina, Rusia, pokona mah neangan hiburan saaya-aya. Cek paribasana nya tamba sare sore-sore. Nungguan datangna tunduh. Tah, jadi maca oge dina raraga tamba sare sore-sore tea.

eBook Sunda: Tamba Sare Sore-Sore

Bisi aya nu teu kungsi ngalaman kumaha rasana maca bari nungguan datangna jurig tunduh, mangga dicobian geura. Mun bacaeunana teu aya, cobian download ebook Tamba Sare Sore-Sore di dieu. Eusina duka mirip gado-gado, duka mirip wadah runtah, teu langkung nu maca. Tapi nu paling penting, jigana nepi ka kiwari kakara kuring hiji-hijina blogger anu nyieun ebook dina basa Sunda :-)

Sombong? Ah henteu. Sabenerna ieu mah ajakan. Maksudna, sok atuh ka blogger sunda, nu sok nulis dina basa Sunda, geura prung nyarieun ebook dina basa Sunda. Komo mun aya penulis atawa pangarang enyaan nu daek nulis jang bagikeuneun gratis di internet. Keun urusan konversi kana ebookna mah bagean kuring, gratis lah (husus pangarang jadi nya, nu teu acan jadi mah wayahna .. mayar :-))

Kacipta pisan reueusna mun dina hiji mangsa, ngetikkeun kecap ebook basa Sunda di Google teh bakal murudul pirang-pirang ebook basa Sunda. Piraku atuh urang Sunda nu jumlahna puluhan juta teh eleh ku seler deungeun nu narulis ebook dina basana sorangan.

Aos seratan sagemblengna...

Nu Lain atawa Nu Sejen?

Geus daratang kabeh ieu teh?" saur Pa RT bari muril-muril kumis, siap-siap rek muka rapat.

"Teu acan kumplit Pa," tembal Encid, Ketua Karang Taruna. "Nembe aya limaan."

"Har na kamarana nu lainna?" Pa RT rada kerung.

"Warangsul heula, kesel cenah ngantosan Pa RT lami pisan," tembal Encid rada nyerengeh.

Mangga tingali deui paguneman di luhur. Saliwat asa biasa bae. Tapi lamun ditengetan, tetela aya nu kurang merenah. Tingali kekecapan Pa RT: Har, na kamarana nu lainna?

Dina basa Sunda lulugu (lain basa wewengkon, lain dialek), kecap nu merenah lain 'nu lainna' tapi 'nu sejenna' atawa 'nu lianna'. Jadi kuduna mah: "Har, na kamarana nu sejenna?"

Jigana bae Pa RT kapangaruhan ku basa Indonesia: "Lho, yang lainnya ke mana?"

Ringkesan:

yang lain = nu sejen/nu lian

Aos seratan sagemblengna...

Adab Nyutat Tulisan

Dina nyieun tulisan atawa karangan, tangtu henteu salawasna murni gagasan atawa ide pribadi. Ku naon pangna kitu? Jalma hirup mah tangtu teu bisa leupas tina interaksi jeung hal-hal nu aya di sabudeureun urang. Pan jelema mah disebutna ge mahluk sosial, anu teu bisa hirup nyorangan. Sikep, pola pikir, jeung hal-hal sejenna - daek teu daek - pasti kapangaruhan ku naon rupa anu katempo, kadenge, kabaca jeung kaimpleng ku urang. Kaasup dina nyieun tulisan atawa nulis/ngarang.

Tulisan bakal leuwih munel lamun dirojong ku referensi anu kuat, utamana dina wangun tulisan ilmiah. Kumaha ari tulisan non-ilmiah saperti opini upamana? Sanajan teu wajib, tapi pikeun nguatkeun opini, taya salahna lamun didukung ku data, atawa oge opini sejen. Carana ku jalan nyutat (mengutip) data atawa opini batur. Ngan, wayahna, teu bisa pararadu nyutat kitu wae, sabab aya adab atawa tata carana.

Lamun urang nyutat data, statement atawa naon bae tina tulisan batur, ulah poho sebutkeun sumberna. Minimal sebutkeun ngaran jelema nu nulisna. Upama tulisan urang dipublikasikeun di internet (blog, sebsite), leuwih alus upama urang oge nuliskeun link tulisan nu ku urang dicutat (upama sumberna papada aya di internet). Ieu teh minangka adab standar dina nyutat tulisan batur, najan euweuh disclaimer atawa statement nu nyebutkeun yen upama nyutat tulisan eta kudu nyebutkeun sumberna. Komo deui upama jelas-jelas aya disclaimer dina tulisan nu dicutat ku urang.

Poe kamari kalawan teu ngahaja kuring nyimpang ka dieu (tanggal 20 Desember 2011 geus dipupus jigana mah). Har geuning ieu mah tulisan kuring sagemblengna nu kungsi di posting di dieu nu ayeuna dipindahkeun ka dieu. Persis teu dipiceun sasieur, hasil keureut-tapel. Ngan hanjakal, sumberna teu disebutkeun.

Keuheul? Ah henteu. Aya rasa atoh sabenerna mah, sabab ieu teh hartina tulisan kuring aya ajenna pikeun disebarkeun ka balarea. Naha atuh make ngomong sagala? Ih, ieu mah ngelingan, ngajak babarengan diajar ngajenan kana karya batur. Pan mun teu dibiasakeun ti ayeuna, engkena bakal kangeungeunahan, jadi kabiasaan teu ngajenan kana hasil pagawean batur. Dina soal ieu mah, rumasa kuring oge sok loba poho, asa teu penting. Matak, hayu urang diajar babarengan.

Sacara prinsip, tulisan-tulisan kuring di SundaBlog memang teu netelakeun disclaimer nu ngudukeun pikeun nyebutkeun sumberna upama tulisan kuring dicutat atawa dikeureut-tapel (copy-paste). Tapi pan adab atawa sopan santun teh pan kudu diperhatikeun oge, komo deui keur urang Sunda anu kawentar darehdeh, tara lesot tina sopan santun dina sagala hal.

Sabenerna ieu lain kasus munggaran - mun tea mah bisa disebut kasus. Kajadian nu sarua tumiba kana sababraha tulisan kuring ngeunaan e-Book di Ezine Articles (basa Inggris). Tulisan-tulisan di dieu memang bebas pikeun dicutat atawa dikeureut-tapel sagemblengna ku saha bae. Ngan aya disclaimer nu netelakeun yen author box (ngaran jeung data nu nulis, kaasup link jeung promo ringkes dina tungtung tulisan) teu meunang dileungitkeun. Tapi dina kanyataanana aya bae nu bangor, dicutat tapi ngan ditulis ngaranna wungkul, malah aya nu teu ditulis pisan.

Tangtu bae ieu teu bisa dijadikeun alesan, "Tuh geuning urang deungeun oge kitu?" upamana. Najan datangna ti mana wae oge, nu goreng mah teu kudu diturutan. Matakna, sakali deui kuring umajak, hayu ah urang babarengan diajar ngajenan batur, diajar silih ajenan.

Aos seratan sagemblengna...